Φωτογραφία εξώφυλλου: Λίνα Κοντόζογλου
Κείμενο: Χάρης Πουρουζίδης
Επιμέλεια: Χάρης Πουρουζίδης

  Ο Φεβρουάριος ήταν γεμάτος φωτογραφικές εξορμήσεις και ο οίστρος του ενορχηστρωτή ασταμάτητος έφερε νέα πρόταση για επίσκεψη στις τέσσερις λίμνες της περιφερειακής ενότητας Φλώρινας, που έγινε αποδεκτή με ενθουσιασμό από την παρέα. Μπορεί κάποιοι από εμάς να τις είχαμε επισκεφθεί στο παρελθόν, αλλά υπήρχε νέο αίμα που διψούσε για φωτογραφική εξερεύνηση. Έτσι, ξημερώματα μιας Κυριακής ξεκίνησε η περιπέτεια προς τις λίμνες Βεγορίτιδα, Ζάζαρη, Πετρών και Χειμαδίτιδα.

Χάρης Πουρουζίδης

Λίμνη Πετρών

Πρώτη στάση η Λίμνη Πετρών, η οποία εμφανίστηκε ήρεμη και γαλήνια με τα νερά της να αντανακλούν τον επιβλητικό Βόρα. Ο καιρός μουντός έντυνε το τοπίο με ψυχρές σκιές καθώς ο ήλιος σαν θυμωμένο παλιόπαιδο, κρυβόταν πίσω από πυκνά σύννεφα. Ακροβολιστήκαμε στην όχθη με τις καλαμιές δεξιά κι αριστερά και ξεκινήσαμε να αποτυπώνουμε το τοπίο, μα η υγρασία στον αέρα απαγόρευε τα κοντράστ στις φωτογραφίες και η φύση έδειχνε θλιμμένη. Σαν από μηχανής θεός, ο Γιώργης βάζει γαλότσες, πορτοκαλί γιλέκο και κρατώντας στο χέρι μια πίπα ξεπήδησε μπροστά μας βγαλμένος θαρρείς, από ποίημα του Καββαδία και ο ήχος των κλείστρων έσκισε την καθηλωτική σιωπή. Πέντε λεπτά πιο πέρα, στη δυτική όχθη της λίμνης, το πλωτό λιμανάκι μάς έδωσε το επόμενο σετ φωτογραφιών όπου με τα πουλιά εξαφανισμένα, συνεχίσαμε να φωτογραφίζουμε τοπίο και φωτογράφους. Το κουβεντολόι έπαιρνε κι έδινε αφήνοντας να αναδυθούν γόνιμες ιδέες. Κοιτώντας τους ανθρώπους που με περιτριγύριζαν με τα χαμόγελα και το καλαμπούρι τους, ένιωσα ξανά ευγνώμων για το δώρο της ζωής που το νιώθει και το απολαμβάνει κάποιος σε τέτοιες ιδιαίτερες στιγμές.

Λίμνη Βεγορίτιδα

«Στάση για καφεδάκι στην όχθη της Βεγορίτιδας γιατί στις 11 αναχωρεί η βάρκα» πρόσταξε η κινητήριος δύναμη κι εμείς πιστοί, ακολουθήσαμε. Βαρκάρης μας, ο Άγγελος Ναουμίδης, ένας ψηλός τύπος που τα μάτια του φεγγοβολούσαν και το χαμόγελό του άστραφτε. Σύντομα καταλάβαμε ότι κάθε δευτερόλεπτο πάνω στη γη ήταν για αυτόν σημαντικό και δεν το άφηνε αναξιοποίητο. Λάτρης της φύσης και της ιστορίας του τόπου του, τοπικός επιχειρηματίας στη μεταποίηση αγροτικών προϊόντων, βραβευμένος σεφ, οδηγός βουνού, ψάλτης και μέλος του τοπικού διοικητικού συμβουλίου, ο Άγγελος θα μπορούσε να βρίσκεται στο λεξικό, ως συνώνυμη έννοια, στη λέξη αποκέντρωση. Αν κάθε κοινότητα αυτής της πανέμορφης χώρας είχε τέτοιους παθιασμένους ανθρώπους διαφορετική θα ήταν η ζωή στα μικρά και πλέον εγκαταλελειμμένα μικρά χωριουδάκια μας. Η συνομιλία μαζί του ήταν εμπλουτισμένη με ενδιαφέροντα στοιχεία για την περιοχή και την πλούσια πολιτιστική της κληρονομιά και η ξενάγηση του στη λίμνη πολύτιμη.

Επιβιβαστήκαμε στη βάρκα και σαν ανέβασε ταχύτητα η μηχανή ο κρύος αέρας έτσουζε τα μάτια, μα δημιουργούσε συνάμα, μια αίσθηση αναζωογόνησης.
Δεξιά κι αριστερά έβλεπες πρόσωπα τυλιγμένα στα κασκόλ και τους σκούφους και με τις μηχανές ανά χείρας, με θηριώδεις τηλεφακούς επί σκοπόν, μήπως και πεταχτεί από πουθενά κανένα σφυριχτάρι.

Από μακριά αχνοφαίνοταν, τα χωριά γύρω από τη Βεγορίτιδα. Άρνισσα, Φαράγγι, Μανιάκι, Βέγορα, Περαία και άλλοι οικισμοί περιμετρικά, έδιναν το στίγμα στην ματιά που χάνονταν στην ομορφιά του τοπίου αφήνοντας τον νου να αναστοχάζεται την υπερχιλιετή τους ιστορία. Κάποτε η λίμνη κάλυπτε μια έκταση 68 χιλιάδων στρεμμάτων και ήταν η βαθύτερη λίμνη της Ελλάδας με βάθος που έφτανε τα 75 μ., αλλά με τα χρόνια τα νερά της λιγόστεψαν και πλέον απλώνεται σε μια έκταση 44 χιλιάδων στρεμμάτων με μέγιστο βάθος τα 50 μ. Η Βεγορίτιδα, μαζί με τις κοντινές της λίμνες είναι ό,τι έχει απομείνει από την αρχαία τεράστια λίμνη της Εορδαίας, η έκταση της οποίας έφτανε το ένα εκατομμύριο στρέμματα και το βάθος της, τα 250 μέτρα.Η ιστορία της περιοχής και τα αρχαιολογικά ευρήματα είναι το ίδιο πλούσια όπως και η πανίδα της, που καταγράφει 162 είδη πουλιών και 20 ψαριών. Όλες αυτές οι πληροφορίες για άλλη μια φορά στροβιλίζονταν στο μυαλό μου και αναρωτιόμουν γιατί εν τέλει οι άνθρωποι φεύγουν από τέτοιους πλούσιους τόπους και επιλέγουν τη φτώχια και τη μιζέρια των μεγάλων αστικών κέντρων; Τις σκέψεις μου διέκοψε η εμφάνιση των πρωταγωνιστών μας που πάνω στις βάρκες τους, με μεγάλη χαρά καμάρωναν υψώνοντας, το δικό τους χρυσάφι για να το θαυμάσουμε. Τούρνες και κυπρίνοι γέμιζαν τα δίχτυα τους και οι φωτογραφικές πήραν φωτιά.

Λίμνη Ζάζαρη

Η βάρκα έκανε τον κύκλο της και μας γύρισε πίσω στην ακτή του Αγίου Παντελεήμονα έτοιμους να αναχωρήσουμε για τον επόμενο προορισμό μας, τη λίμνη Ζάζαρη. Ίδιο το τοπίο όπως την τελευταία φορά που το επισκέφτηκα, με τα νερά γαλήνια και μόνο τις φωνές ενός τσούρμου παιδιών να σπάνε τη σιωπή. Τα νερά γκρίζα και σκοτεινά καθρέφτιζαν την όψη μου κι ο νους έκανε κι αυτός τα δικά του ταξίδια στις οδούς των αναμνήσεων. «Αμάν! Το κινητό μου» ακούστηκε μια κραυγή και η Μαρία γονυπετής έβλεπε σε αργή κίνηση το τηλέφωνο της να βυθίζεται και να κάνει παρέα με τα ψαράκια. Παρά την αναστάτωση το Μαράκι ακλόνητο δεν έλεγε να χάσει το χαμόγελο της, λυτρώνοντας έτσι με τη θετική της στάση τη διάθεση της παρέας που συνέχισε τη φωτογράφιση.  Γρήγορη στάση για ένα μικρό σνακ και βουρ να ανεβούμε το λόφο για να αγναντέψουμε από ψηλά το μεγαλείο της φύσης. Δύο  τετραγωνικά χιλιόμετρα νερού κάλυπταν το έδαφος και οι φωτογραφίες διψούσαν για κλικ 360 μοιρών. Χόρτασαν τα μάτια μας και η Χειμαδίτιδα παρακάτω μας καλούσε.

Λίμνη Χειμαδίτιδα

Σε 10 περίπου λεπτά βρισκόμασταν στην ακτή της, μιας και η Ζάζαρη είναι τροφοδότης της. Οι λήψεις σπαρτιάτικες και γρήγορες δεν εξιτάριζαν τη φαντασία μας, μα τα χειμαδιά λίγο πιο πέρα, απ’ τα οποία πήρε η λίμνη την ονομασία της, έμελλε να γίνουν η ατραξιόν της μέρας με τον γνωστό πρωταγωνιστή. «Ωραία τα χαλάσματα, μα άδεια» κάποιος αναφώνησε και τότε ήταν που εμφανίστηκε μπροστά μας ο βοσκός των αρχαίων χρόνων! Η γνήσια κάπα από κοζά (γίδινο μαλλί) είχε βάρος που ζόριζε το μοντέλο στην μικρή ανάβαση αλλά η παρουσία του ξεσήκωσε τα φαντάσματα μιας άλλης εποχής, που σε μια άλλη διάσταση θα συμμετείχαμε στη χαρά τους να βλέπουν να ζωντανεύει στο τόπο τους, η ιστορία. Οι φωνές και τα γέλια υψώνονταν σαν ψαλμωδία στον ουρανό και ξεπλήρωσαν τον κόπο του Γιώργη που ίδρωνε κάτω απ’ κουκούλα.   

Επίλογος

Ο επίλογος ως συνήθως γράφτηκε με κρασάκι που ζέστανε τα σωθικά μας στου Ναουμίδη κι εκεί υψώνοντας τα ποτήρια αντί για τη γνωστή ευχή, δώσαμε στη Λίνα το χρίσμα της παρέας και την καλωσορίσαμε στο δικό μας λιμανάκι φιλίας, δημιουργικότητας και συμμετοχής στην πορεία για το επέκεινα.

Ευχαριστούμε θερμά

 τον Άγγελο Ναουμίδη για την ξενάγηση του στη λίμνη της Βεγορίτιδας
και τις πλούσιες γνώσεις του που μοιράστηκε μαζί μας