Κείμενο: Χάρης Πουρουζίδης
Φωτογραφία Εξώφυλλου: Γεωργία Παπαδοπούλου

Δες το βίντεο εδώ

«Τέλος το καλοκαίρι» ακούστηκε μια γνωστή φωνή. Άντε να ξαναμαζευτούμε ν’ αντικρύσουμε καινούριες, για τα μάτια μας, ομορφιές του τόπου μας. Πάμε λίγο νότια αυτή τη φορά να βρούμε μεγάλα τοξωτά γεφύρια . Τέτοια προστάγματα αγνοούν την ύπαρξη του παρακαλετού κι έτσι δυο αυτοκίνητα γέμισαν με εξοπλισμό, χαμόγελα και τη διάθεση ψηλά και παρόλο το χάραμα στη διαδρομή τα πειράγματα και το κουβεντολόι δεν σταμάτησαν διόλου.

- Πύλη Τρικάλων Γεφύρι Αγίου Βησσαρίωνα-

Στο χάρτη πρώτη κυκλωμένη κουκίδα ήταν η Πύλη στο Ν. Τρικάλων ή Πόρτα Παζάρ όπως την έλεγαν στα χρόνια τα παλιά. Στο πλάι της κρατά το χέρι ο ποταμός Πορταϊτης και στη δυτική της απόληξη στέκει σθεναρά το μονότοξο γεφύρι του Αγ. Βησσαρίωνα, σύμβολο της πόλης από το 1514. Ο κύριος National Geographic μάς πληροφόρησε ότι η μικρή αυτή κωμόπολη είναι χτισμένη στους πρόποδες του Κόζιακα και του Ίταμου όπου οι δυο τους προσφέρουν φυσικό πέρασμα προς τη νότια Πίνδο και για αυτό η πόλη ονομάστηκε Πύλη. Ο ήλιος είχε λίγη ώρα που είχε ξεπροβάλει στον ουρανό κατά την άφιξή μας και η παρέα ξεχύθηκε στις όχθες του ποταμού να απαθανατίσει την ομορφιά του πρωϊνού, νιώθοντας τη δροσιά που οφείλω να ομολογήσω πως τσιμπούσε λιγάκι στις αρχές του Σεπτέμβρη. Τα νερά του ποταμού λιγοστά πρόδιδαν το μέγεθος της μεγάλης ξηρασίας του καλοκαιριού, τέτοιας που ακόμα και οι ειδικοί απόρησαν με την ύπαρξη της. Στην κορυφή του γεφυριού ο ήλιος ήταν γλυκός από τα ανατολικά και η παρέα φαινόταν σαν μυρμήγκια στις όχθες. Πόσες μυριάδες πόδια να βάδισαν άραγε τούτο το πλακόστρωτο; Πόσα γαϊδουράκια, άλογα και ζωντανά; Πόσοι στρατοί, πόσοι κατατρεγμένοι, πόσοι γέροι, πόσα παιδιά. Τα ερωτήματα δεν είχαν απαντήσεις και γέμιζαν τις σκέψεις σε κάθε βήμα μέχρι που σήμανε ο αρχηγός μάζωξη για καφεδάκι και κους κους στην παρακείμενη καφετέρια.

- Γεφύρι Κανδύλη -

Αφού τα ροφήματα έδωσαν την αναγκαία ενέργεια στην ομάδα κάναμε μικρή στάση λίγο πιο κάτω να φωτογραφίσουμε άλλο ένα γεφύρι, μοντέρνο αυτή τη φορά που δεν μπορούσε φυσικά να συναγωνιστεί την αίγλη του παλαιού κι έτσι γρήγορα-γρήγορα αποχωρήσαμε.

- Ροπωτό -

Επόμενη στάση το Ροπωτό, το χωριό της κατολίσθησης. Τούτο το πράγμα που ζήσαμε είναι δύσκολο να το περιγράψω με λόγια μα θα βάλω τα δυνατά μου. Κάποτε το Ροπωτό ήταν κεφαλοχώρι με τριακόσιες οικογένειες και πάνω από 800 κατοίκους. Οι άνθρωποι του κυρίως αγρότες και κτηνοτρόφοι δεν έδωσαν σημασία στα πρώτα δείγματα των κατολισθήσεων και των ρωγμών που ξεκίνησαν να κάνουν δειλά-δειλά την εμφάνιση τους από τη δεκαετία του ’60. Είκοσι χρόνια αργότερα η Ελλάδα βρίσκεται στη φρενίτιδα της οικοδομικής ανέγερσης και πολλοί μετανάστες του χωριού επιστρέφουν στον τόπο τους να ανοικοδομήσουν τα παλιά τους σπίτια. Δυστυχώς υπόγεια υδάτινα ρεύματα καθώς και έντονες βροχοπτώσεις δημιούργησαν τις κατάλληλες συνθήκες και έφεραν τη τελική μεγάλη καταστροφή το 2012 όπου το χωριό που βρισκόταν περί τα 750 μέτρα υψόμετρο στις βουνοπλαγιές της Καραβούλας έφτασε να βρίσκεται 40 ολόκληρα μέτρα πιο χαμηλά. Το σχολείο, τα σπίτια, τα καφενεία σκίστηκαν στα δυο κι απέμεινε η εκκλησιά της Παναγίας Θεοτόκου σαν από θαύμα να στέκεται ακόμα γερμένη στην πλαγιά δημιουργώντας το απερίγραπτο.
Το μυαλό σ’ αυτό το μέρος παίζει παιχνίδια περίεργα και καθώς πλησιάζεις με δική σου ευθύνη την είσοδο της εκκλησίας σε διατρέχει μια ζαλάδα απίστευτη και νιώθεις ότι σε παίρνει ο κατήφορος με τη βαρύτητα να τραβάει προς τα κάτω. Στηρίχτηκα στο κατώφλι της εισόδου κι ακούμπησα το κεφάλι στο τοιχίο κι ένιωθα λες και ο εγκέφαλος μου θα έβγαινε από το κρανίο. Με δύναμη σαν να ανεβαίνεις στο βουνό διένυσα την απόσταση από την αριστερή άκρη του κατωφλιού ως τη δεξιά άκρη της απέναντι εισόδου μα στην επιστροφή νόμιζα ότι θα πεταγόμουν με φόρα από τη βαρύτητα στο πέρα ανατολικό τοίχο της εκκλησίας εκεί που ήταν κάποτε το ιερό!

- Γεφύρι Παλαιοκαρυάς -

Αφού λίγο έλειψε να αρχίσουμε τις δραμαμίνες για να συνέλθουμε από τη ζάλη, πήραμε ξανά το δρόμο για το γεφύρι της Παλαιοκαρυάς με τον καταρράκτη του. Στέκει εκεί ολόρθο 460 χρόνια, να ενώνει την Πύλη με τα γύρω χωριά του Ασπροπόταμου. Τα 26 μέτρα μήκος και 10 μέτρα ύψος αρχιτεκτονικής μαεστρίας γεφυρώνουν το διπλό καταρράκτη. Η σιωπή ρίχνει το ζοφερό της πέπλο εκεί που ο βρυχηθμός του νερού κάποτε υπογράμμιζε το μεγαλείο της υποβλητικής φύσης. Θλιβερά απομεινάρια, τα αρχαία ίχνη της ορμητικής του παρουσίας σκαλισμένα στην πέτρα, έμειναν για να υπογραμμίζουν το δύστηνο μέλλον. Η φύση τριγύρω κρατιέται ακόμη καταπράσινη και οι επισκέπτες αρκετοί, ακροβολίζονταν στα πέριξ μήπως και πετύχουν καμιά νεράιδα ανάμεσα στις φυλλωσιές. Σύντομη ήταν η στάση γιατί η λειψυδρία έφερε και μια μικρή απογοήτευση στους φωτογραφικούς φακούς που την ισορρόπησε κάπως ο επόμενος σταθμός.

- Δριστέλες-

«Πάμε να δούμε πως πλένουν τα χαλιά και τις κουβέρτες εδώ», είπε η φωνή του κινητήριου μοχλού και το πρόσωπο της Μαρίας γέμισε με αστραφτερό χαμόγελο σαν αντίκρισε τις νοικοκυρές να σπρώχνουν με τις σκούπες τους τα νερά από τα κλινοσκεπάσματα στις δυο δριστέλες που επισκεφθήκαμε. «Τι κρίμα να μην φέρω τη φλοκάτη μου» αναστέναξε το Μαράκι και τα κλικ πήραν φωτιά μαγεμένα από τη δίνη του νερού που σε υπνώτιζε. Παραξενεμένοι οι νοικοκυραίοι ζήτησαν γνωριμία που με χαρά δώσαμε και σε αντάλλαγμα πήραμε χαμόγελα στα περήφανα από την εργασία πρόσωπά τους. Παραδίπλα μας περίμενε το ταβερνάκι που γευματίσαμε με τον ήλιο ήδη στο μέσω του ουρανού. Γεμάτο το τραπέζι όπως πάντα και οι συζητήσεις ατελείωτες μα ήρθε η ώρα της επιστροφής κι ο Δήμος μας κέρασε μια τελευταία στάση στην παλαιότερη βυζαντινή εκκλησία!

- Πόρτα Παναγιά-

Παρακάτω λοιπόν από το χωριό της Πύλης βρίσκεται η Πόρτα Παναγιά χτισμένη πάνω σε προγενέστερο αρχαιοελληνικό ναό όπως μαρτυρούν οι μαρμάρινοι κίονες και τα χαλάσματα εντός κι εκτός της εκκλησίας. Τα δυο ψηφιδωτά εκατέρωθεν της μεγάλης πύλης δηλώνουν το μέγεθος του πλούτου της εκκλησίας που ιδρύθηκε το 1283 από τον Κυβερνήτη της Θεσσαλίας Ιωάννη Άγγελο Κομνηνό Δούκα. Το έμπειρο μάτι ίσως αναγνωρίσει την ιδιαιτερότητα τούτου του ναού αφού τα προαναφερθέντα ψηφιδωτά βρίσκονται σε αντίθετη θέση από αυτή που ορίζει η παράδοση. Σαν να μην έφταναν όλα αυτά να σου και η Παναγία που κρατά το θείο βρέφος στο δεξί χέρι σπάνιο αγιογραφικό φαινόμενο στην ορθόδοξη λατρεία. «Κοίτα να δεις που κάποιοι βαριόντουσαν τα τετριμμένα 740 χρόνια πριν κι έκλειναν το μάτι πονηρά στο break the rules» σκέφτηκα και χαμογέλασα.
Η επιστροφή δεν έφερε άλλες εκπλήξεις παρά μόνο συλλογισμούς για το τελευταίο ταξίδι του καλοκαιριού και την αναμονή νέων του φθινοπώρου.