Νύν και αεί...

Αιανή

Φωτογραφία εξώφυλλου: Νίκος Κακαγιάς
Κείμενο: Νίκος Κακαγιάς
Επιμέλεια: Χάρης Πουρουζίδης

Λίμνη Πολύφυτου - Γέφυρα Ρύμνιου

Νυν και αεί… Αιανή και όσο τα ποδάρια μας βαστούν να τρέχουν. Δριμύς ο βαρδάρης πάγωνε τα αυτιά και η ανάσα του έφθανε στα σωθικά μας, αλλά η μυστήρια φλόγα που μας οδηγεί ανέκαθεν, μας έσπρωχνε στα ψηλά εκεί που η Κοζάνη συναντάει την παλιά της ομόσταβλη, που τώρα πια μονάχη της ατενίζει τους καιρούς.

Αιανή από το αεί στο νυν και μείς βαλθήκαμε να αναπαραστήσουμε στον καμβά των αναμνήσεων μια ιστορία από τους πολλούς ξεχασμένη, μα ζωντανή στα φλογισμένα μάτια των λίγων που απέμειναν. Φύλακες αυτοί και ζηλωτές των αρχαίων τους τιμαλφών που κρατούν στον κόρφο τους με στοργή, μην τα σκορπίσει ο λίβας των δύστηνων καιρών, πασχίζουν να εμπνεύσουν την νέα γενιά που περιμένει.

Κοίτη Αλιάκμονα

Βαρύς ο ουρανός και τα πετούμενα στην λίμνη σκιαγμένα, τραβήχτηκαν στις κούρνιες τους αφήνοντας τις μηχανές μας απογοητευμένες. Αλλά όπως κι άλλες φορές όταν αποδείχναμε την χαλκέντερη φύση μας κόντρα στους καιρούς δεν πτοηθήκαμε και μια παρέα πόδια πήρε τον δρόμο κατά μήκος της κοίτης του Αλιάκμονα και μέχρι το κρύο να ξυλιάσει άκρα και μύτες είχαμε πάλι φθάσει στο ζητούμενο. Το κατάλαβε και ο ευγενικός οικοδεσπότης μας που άφησε ελεύθερο το χαμόγελο του να φωτίσει το πεδίο καθώς ο Γιώργης μας εκτελούσε φιλότιμα το χρέος, που του ΄χαμε φορτώσει στην ράχη.
«Εδώ παιδιά νομίζω θα έχει καλλίτερο φωτισμό και το backround θα έχει ισορροπημένο bokeh…» Ο Δημήτρης Βαβλιάρας, σπόρος του τόπου του, λεπτός σαν κλαράκι μα ανθεκτικός στους αέρηδες πασχίζει από χρόνια μέσα από τα πλάνα και τις νότες του, να περισώσει τις εικόνες και τα σουσούμια μιας ζωής, που αρνείται να δεχτεί την ήττα που της επεφύλασσαν οι επικυρίαρχοι. Εμείς ταπεινοί συνοδοιπόροι, αφεθήκαμε ακολουθώντας την αρχαία της μυρωδιά στην ψηλάφηση των αχναριών που άφησε, στο διάβα των αιώνων.

Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης

Πρώτη στάση το κτίριο περιβαλλοντικής ενημέρωσης που άνοιξε για μας ο Χρήστος που ανέλαβε και την ξενάγηση στο εσωτερικό, πληροφορώντας μας για τις έγγειες παρεμβάσεις που από το 1973 με την κατασκευή του φράγματος άλλαξαν οριστικά την μορφολογία της περιοχής, για να αποκτήσει έτσι μια υδάτινη έκταση 57 τ. χλμ και να βάλει τα ψάρια στην διατροφή της. Έδωσε πνοή στα χώματα το νερό και έγινε παράγοντας ανάπτυξης μέχρι που άλλοι καιροί ήρθαν, 

άλλα ορμήνεψε η εσπερία και μίσεψαν οι περισσότεροι. Απόμειναν λίγοι να πολεμάνε μονάχοι τους ενάντια σε ανθρώπους και κατεστημένα. Έμειναν και τα πουλιά με τα ψάρια που γίναν εικόνες στις προθήκες να τα βλέπουν και να μαθαίνουν οι νεότερες γενιές μπας κι απομείνει σ΄αυτούς ζωντανή η ανάμνηση του κλέους και γίνει ανάγκη να παλέψουν. Σε μας, απέμεινε η ίδια στυφή γεύση που αφήνει πάντα σαν επίγευση, η επίσκεψη σε κάθε γωνιά αυτής της ταλαίπωρης χώρας.

Πανίδα

Μπορεί η λίμνη να ήταν άδεια από τους πετούμενους κατοίκους της όμως η καλοσύνη του Δημήτρη να μας παρέχει το πολύχρονο υλικό των φωτογραφιών του είναι αξιοθαύμαστη. Τον ευχαριστούμε θερμά που μπορούμε να μοιραστούμε μαζί σου αναγνώστη τις εικόνες του θαυμαστού κόσμου τη πανίδας της λίμνης Πολυφύτου.

Αρχαιολογικό μουσείο Αιανής

Με σκυφτό κεφάλι επισκεφθήκαμε το κόσμημα του τόπου εκεί στο έμπα του χωριού. Το μουσείο αντάξιο της σημασίας που κουβαλάει το όνομα του, χωρίζεται σε τέσσερις ενότητες-χώρους που στον καθένα τους χώρεσαν τα σπαράγματα που τούτη η γη φύλαγε. Η συνεχής παρουσία των ανθρώπων από τους προϊστορικούς χρόνους μέχρι την ύστερη Βυζαντινή αποτυπώνεται στα ίχνη μικρά και μεγάλα που άφησαν. Το όνομα της το χρωστάει στον Αιανό γιό του Ελύμου και ανιψιό του Αινεία . Ελίμεια ήταν το όνομα της περιοχής που διαφέντευε και ήταν αυτόνομη μέχρι να ενσωματωθεί στο βασίλειο της Μακεδονίας του Φιλίππου Β΄. Στα Ρωμαϊκά χρόνια ήταν μεγάλο μεταλλευτικό κέντρο εξόρυξης χαλκού και σιδήρου για να φθάσει μέχρι τα βυζαντινά χρόνια όπως μαρτυρούν τα ευρήματα του τελευταίου τμήματος του μουσείου,

αλλά και τα όρθια ακόμη λατρευτικά μνημεία των ναών του Αγίου Δημητρίου και της κοίμησης της Θεοτόκου. Η περιήγηση στον εύτακτο χώρο του μουσείου ήταν επαρκέστατη χάριν στην φιλότιμη διάθεση του παριστάμενου αρχαιοφύλακα που ξεπέρασε τις προσδοκίες και μας θύμισε ανάλογες συμπεριφορές σε άλλα αρχαιολογικά πεδία. Αξίζει μνείας η διάθεση αυτών των ανθρώπων που χωρίς βαρύγδουπους ακαδημαϊκούς τίτλους, αλλά με απόλυτο σεβασμό και αγάπη στην διαχρονική αξία των σπαραγμάτων της ιστορίας, διατρανώνουν την θέληση των απλών ανθρώπων να διαφυλάξουν στο διηνεκές την δόξα αυτών των πέτρινων τεκμηρίων και να εξηγήσουν στους αδαείς τα λόγια του στρατηγού «…Γι αυτές τις πέτρες πολεμήσαμε»

Νεκρόπολη & Ακρόπολη

Ο ίδιος ήταν που άνοιξε για μας την πόρτα της φυλασσόμενης έκτασης της βασιλικής νεκρόπολης βορειανατολικά του χωριού. Στην περιοχή υπάρχουν τάφοι χτιστοί θαλαμωτοί, κιβωτιόσχημοι και απλοί λάκκοι για το πόπολο, που μέσα τους βρέθηκαν λίγα κτερίσματα , όσα άφησαν βέβαια οι συλητές και αρκετά Μυκηναϊκά πήλινα δοχεία που μάλλον μαρτυρούν την βέβαιη μετοικεσία των Μυκηναίων στα βόρεια. Ο χώρος πέρα από την στέγαση των ταφικών μνημείων μαρτυράει με την εγκατάλειψη του, την απαξία του σύγχρονου κράτους, που αφήνει στον επισκέπτη την ίδια στυφή γεύση που περιγράψαμε και τις κολιτσίδες στα μπατζάκια.

Επίλογος

Η ώρα πέρασε και ο Δημήτρης πιστός στις πανάρχαιες ξένιες παραδόσεις μας συνόδεψε στο τελευταίο συνεδριακό χώρο του χωριού, όπου με συνοδεία μιας ποντιακής λύρας μοναδικής πρεσβευτή της προσφυγιάς στο ντόπιο χωριό και με επιστέγασμα λίγα ποτηράκια κρασιού, γράφτηκε ο γνώριμος επίλογος που συνδέει όλες τις εξορμήσεις της παρέας. Άλλη μια φορά τα ποτήρια υψώθηκαν και επισφράγισαν την προσήλωση στις πανάρχαιες αρχές της. Η φωτογραφία είναι πρόσχημα, διαδώστε το.
Ευχαριστούμε θερμά

 τον Δημήτρη Βαβλιάρα για την πρόσκληση και την παρέα του,
τον Χρήστο Γιαννακόπουλο, δημοτικό υπάλληλο στην κοινότητα Αιανής και τον
Γιάννη Καραμανώλα αρχαιοφύλακα του Αρχαιολογικού Μουσείου Αιανής.